Spójniki, zwane po angielsku Linking Words to dość istotny element każdej wypowiedzi, a z całą pewnością wypowiedzi pisemnej. Pozwalają one połączyć to wszystko, o czym się mówi lub pisze, w jakąś całość. Z założenia spójną...
Aby opis tego zagadnienia ująć jak najprościej trzeba pójść na kompromis z terminologią polskiej gramatyki. Zakładając nawet, że wszyscy jesteśmy z nią na bieżąco, to zachodzi obawa, że fachowe wyjaśnienie czym takim jest spójnik niewiele wyjaśni:
Spójnik wyraża stosunek składniowy współrzędny między składnikami szeregu w zdaniu pojedynczym lub między zdaniami współrzędnymi w wypowiedzeniu złożonym albo łączy składniki związku niewspółrzędnego. Spójnik dzieli się według tego kryterium formalnego na współrzędne, czyli parataktyczne, i podrzędne, czyli hipotaktyczne.
Encyklopedia języka polskiego. Red. Stanisław Urbańczyk, Wydawnictwo im. Ossolińskich, Wrocław, 1994. str. 325.
Niech powyższa definicja będzie wystarczającym usprawiedliwieniem na pewne 'uproszczenia i nagięcia' w terminologii w poniższych wyjaśnieniach. Dotyczy to jedynie polskiego nazewnictwa.
Spójniki można podzielić na podstawowe i te trochę bardziej złożone. Złożone może nie tyle w samej formie ile w 'użyciu'. To są te wszystkie magiczne słówka, które wkuwają podchodzący do egzaminów językowych... Te najbardziej 'cool' spośród nich na razie nie będą nas interesować.
Wszystkie spójniki dzielą się na grupy, które spróbujemy prześledzić. Zacznijmy od spójników najbardziej znanych
and |
i |
but |
ale |
do tego ostatniego jeszcze wrócimy. Zachowują się identycznie jak w języku polskim - pierwszy z nich łączy dwa równorzędne stwierdzenia, drugi - stwierdzenia przeciwstawne:
He is big. He is strong. |
He is big and strong. |
She is tired. She is working. |
She is tired but she is working. |