Zaimki nieokreślone to bardzo wygodne słówka. Dzięki nim można bardzo dużo powiedzieć, jednocześnie... niewiele mówiąc. Są to takie słówka jak:
ktoś, coś, nikt, wszyscy, żaden, jakiś, nic, itp. |
Prawda, że 'pojemne' znaczeniowo? :-) Spójrzmy jak wyglądają one w języku angielskim:
somebody |
anybody |
nobody |
everybody |
|||
ktoś, kogoś, komuś, itd. |
ktokolwiek |
nikt |
wszyscy/ każdy |
|||
something |
anything |
nothing |
everything |
|||
coś, czegoś, itd. |
cokolwiek |
nic |
wszystko |
Język polski nieco rzecz z zaimkami określonymi gmatwa - to samo słowo angielskie można bowiem przetłumaczyć na polski na kilka różnych sposobów. Dlatego trzeba, bardziej niż na tłumaczenie, zwrócić uwagę na zasady użycia tych słówek w zdaniu. Te, na szczęście, są niezbyt skomplikowane, bo niezmienne:
+ |
Somebody has called you. |
Ktoś do ciebie dzwonił. |
+ |
Someone helped you with your homework! |
Ktoś ci pomógł w pracy domowej! |
+ |
Something strange is going on here. |
Coś dziwnego się tutaj dzieje. |
+ |
She will like anybody. |
Ona polubi kogokolwiek (kto się np. do niej uśmiechnie) |
+ |
Oh, anyone can do it! |
Każdy to może zrobić! (to nie jest specjalnie skomplikowane) |
+ |
I can wear anything. |
Mogę się ubierać w cokolwiek. (nie zależy mi specjalnie na ubraniach) |
? |
Has anybody seen my wallet? |
Ktoś widział mój portfel? |
? |
Is anyone going to the cinema? |
Idzie ktoś do kina? |
? |
Did he eat anything? |
Czy on coś (w ogóle) zjadł? |
- |
I didn't know anybody there. |
Nikogo tam nie znałem. |
- |
There isn't anyone in the car. |
Nikogo nie ma w samochodzie. |
- |
I didn't touch anything! |
Niczego nie ruszałam! |
- |
Nobody helped her. |
Nikt jej nie pomógł. |
- |
Trust no one! |
Nikomu nie ufaj! |
- |
He understands nothing. |
On nic nie rozumie. |
+ |
Everybody was frightened. |
Wszyscy byli przestraszeni. |
+ |
She gave sweets to everyone. |
Wszystkim/każdemu dała cukierki. |
+ |
Everything was so easy. |
Wszystko było takie łatwe. |
? |
Is everybody ready? |
Wszyscy gotowi? |
? |
Has everyone bought a ticket? |
Wszyscy kupili bilety? |
? |
Do you understand everything? |
Wszystko rozumiecie? |
- |
I didn't have time to talk to everybody. |
Nie miałem czasu, żeby porozmawiać ze wszystkimi. |
- |
She didn't know everyone there. |
Ona nie wszystkich tam znała. |
- |
He didn't tell us everything. |
On nie powiedział nam wszystkiego. |
Kilka wniosków, które można wyciągnąć z powyższych przykładów:
nobody = no one
everybody = everyone
słówek, które zaczynają się od przedrostka some- używamy w zdaniach twierdzących*
słówek, które zaczynają się od przedrostka any- używamy w pytaniach i przeczeniach. W zdaniach twierdzących pojawiają się one, gdy chcemy podkreślić, że wszystko nam jedno lub wierzymy, że coś jest średnio istotne.
słówek, które zaczynają się od przedrostka no- używamy w przeczeniach
słówek, które zaczynają się od przedrostka every- używamy w zdaniach twierdzących, przeczeniach i pytaniach
zaimki nieokreślone mogą występować w zdaniu w funkcji podmiotu lub dopełnienia.
*somebody, someone, something mogą wystąpić w pytaniu, wtedy gdy spodziewamy się konkretnej odpowiedzi - najczęściej twierdzącej.
Isn't she with somebody? |
Czy ona z kimś nie jest? (wydawało mi się, że tak) |
Doesn't he know someone from this company? |
On nie zna kogoś z tej firmy? (a ten facet co był na ostatniej imprezie to tam przypadkiem nie pracuje?) |
Do you want something to drink? |
Chcesz coś do picia? (kawa czy herbata?) |
Przyjrzyjmy się bliżej przeczeniom - kolejne przykłady:
He loves nobody. |
He doesn't love anybody. |
I jedno i drugie po polsku znaczy to samo: On nikogo nie kocha. Różnica jest w miejscu przeczenia w zdaniu. W pierwszym zdaniu czasownik jest twierdzący, natomiast przeczenie zawiera się bezpośrednio w zaimku.
W drugim przypadku mamy zdanie, gdzie zaprzeczony jest czasownik - dlatego pojawił się operator does+not. W angielskim istnieje zasada, że dwa przeczenia w jednym zdaniu się 'znoszą' - jak w matematyce: dwa minusy dają plus. W związku z tym trzeba wyrzucić to podwójne przeczenie i zamiast no-(body) wpisać neutralne any-(body).
Całkiem inaczej niż po polsku, bo my mówimy on nikogo nie kocha - dwa przeczenia w jednym zdaniu. Mało tego - po polsku można powiedzieć, że nikt nikomu nigdzie nigdy niczego nie zabraniał... Po angielsku... eee... nie bardzo.
Trzeba także zwrócić uwagę na formę czasownika, jaka występuje po wszystkich zaimkach - uwaga! Będzie to zawsze trzecia osoba liczby pojedynczej. Trzeba o tym pamiętać zwłaszcza wtedy, gdy w polskim zdaniu czasownik będzie w liczbie mnogiej np. wszyscy są. Po angielsku powiemy zawsze:
everybody is/was/has been |
wszyscy są/byli; każdy jest/był |
someone is/was/has been |
ktoś jest/był |
nothing is/was/has been |
nic nie jest/nie było |
Jeśli komuś mimo to ciężko zapamiętać, to można sobie zawsze przypomnieć patrząc na sam wyraz. Jeśli odejmiemy every-, some-, no-, to zostaną nam słówka: body, one, thing - czyli liczba niewątpliwie pojedyncza, bo w mnogiej mielibyśmy: bodies, ones, things. I właściwie na tym należałoby taki 'rozbiór' zakończyć, nie wnikając już zbytnio w znaczenie tych pojedynczych słówek - chyba, że ktoś jest fanem angielskich dowcipów:
Q: Why doesn't the skeleton go to the party? |
Przy okazji zaimków nieokreślonych warto wspomnieć o okolicznikach miejsca - trochę odmienna kategoria, ale zasada używania w zdaniach identyczna:
[+] |
somewhere |
gdzieś |
[-] [?] [+] |
anywhere |
gdziekolwiek/ gdzieś |
[-] |
nowhere |
nigdzie |
[+] [?] [-] |
everywhere |
wszędzie |
She lives somewhere in the States. |
Ona mieszka gdzieś w Stanach. |
I couldn't find it anywhere. |
Nigdzie nie mogłem tego znaleźć. |
Can you see it anywhere? |
Widzisz to gdzieś? |
He will be OK. Anywhere. |
On będzie się czuł OK. Gdziekolwiek (by nie był) |
These people have nowhere to sleep. |
Ci ludzie nie mają gdzie spać. |
Your things are everywhere! |
Twoje rzeczy są wszędzie! |
Have you looked everywhere in the house? |
Patrzyłeś wszędzie w domu? (w całym domu) |
You haven't been everywhere in the town. |
Nie byłeś wszędzie w tym mieście. |